رله SSR چیست ؟

رله SSR مخفف عبارت State Relay Solidو به معنای رله حالت جامد می باشد . رله حالت جامد یک عنصر الکترونیکی نیمه هادی است که کاری شبیه رله های الکترومکانیکی را انجام می دهد. SSR را می توان اینگونه تشریح کرد که عملکرد آن شبیه به یک رله الکترومکانیکی می­باشد با این تفاوت که در این رله ها هیچ قسمت متحرکی وجود ندارد. در واقع SSR یک المان سوئیچینگ الکترونیکی است که در آن با یک سیگنال کنترلی می ­توان جریان یا ولتاژ بزرگتر را کنترل کرد  . از آنجایی که  در SSR هیچ قسمت متحرکی وجود ندارد سبب شده است که این رله مزایایی را نسبت به دیگر رله ها داشته باشد از جمله : 

1.    به دلیل نداشتن هیچ قسمت متحرکی، در نتیجه عمر طولانی دارند.

2.    در مداراتی که دفعات سوئیچ زنی زیادی لازم است استفاده می شود.

3.    ابعاد کوچک تر

4.    بدون سرو صدا کار میکنند.                              

5.    عایق بندی مناسب در مقابل گرد و خاک و رطوبت

اما در مقابل مزایای گفته شده، SSR ها معایبی نیز دارند :

1-    قیمت بالا در مقایسه با رله های مکانیکی که استفاده از آنها را به دستگاههای گرانقیمت و حساس متمایل می سازد.

2-    در SSR ها، روی هر ترانزیستور افت ولتاژ کوچکی ایجاد می شود، که مجموع این ولتاژها جریان عبوری ازSSR را محدود می کند؛ البته امروزه با پیشرفت تکنولوژی ترانزیستورهای پرقدرتی ساخته شده اند که با آنها می توان SSR های 100 تا 1200 آمپری را تولید کرد. این رله ها هم اکنون به صورت تجاری قابل دسترس هستند.

طرز کار SSR

همانطور که در ابتدا گفتیم، عملکرد SSR شبیه رله های الکترومکانیکی می باشد؛ با این تفاوت که در این المان هیچ قسمت متحرکی وجود نداشته و نسبت به آن دارای ابعاد کوچکتری می باشد.

عدم قسمت متحرک در SSR موجب افزایش عمر قطعه شده و در مداراتی که تعداد دفعات کلید زدن زیاد می‌باشد کاربرد فراوان دارد.

به طور کلی یک رله حالت جامد دارای یک ورودی برای کنترل و یک خروجی برای کلیدزنی است.

عنصر فرستنده سیگنال های کنترلی معمولاً به صورت نور یک دیود نوری و عنصر گیرنده که خروجی SSR است، و به عنوان کلید عمل می کند، می تواند بر حسب جریان و سرعت کلید زنی، تریستور با ماسفت باشد.

چنانچه بخواهیم در بارهای DC از SSR استفاده کنیم، در ساختمان داخلی آن از دو یا چند ماسفت به صورت موازی با یکدیگر استفاده می شود تا میزان جریان قابل تحمل SSR نیز افزایش یابد.

کاربردهای  SSR

1. 1-   تقریباً در هر مداری که نیاز به سرعت کلید زنی بالا دارد می توان از SSR استفاده نمود. برای مثال می توان کنترل دور موتور، سافت استارتر، هیتر و مواردی از این قبیل را نام برد.
2.   2-   استفاده از SSR به عنوان کنتاکت های یک کنتاکتور الکترونیکی.
3. 3-   در هیتر ها

در هنگام خرید SSR باید نکات زیر توجه کرد :

1.    ولتاژ تغذیه SSR

2.    ولتاژ خروجی SSR

3.    تعداد فاز آن

4.    جریان مجاز

5.    زمان قطع و وصل